POESIA SALVADORIANA CONTEMPORANEA,Juana M.Ramos

                                                     SUNNY INTENTA AMANSAR UNA HERIDΑ

 

[Η ΣΑΝΥ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΠΡΑΫΝΕΙ ΜΙΑ ΠΛΗΓΗ]

 

TRADUCCION STELIOS KARAYANIS

 

[ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ]

 

juana m. ramos

 

[χουάνα μ.ράμος]

 

Tradução de Floriano Martin

 

Juana M. Ramos was born in Santa Ana, El Salvador, and currently lives in New York City where she is a professor of Spanish and literature at York College, CUNY. She has participated in international poetry festivals and recitals in Latin America, the U.S., England, and Spain. She has published many books, including Multiplicada en mí, Palabras al borde de mis labios, Sobre luciérnagas, Sin ambages / To the Point, Clementina, El agudo blandir al pronunciarte, Aquí no hay gatos. Her poems and narratives have been published in several anthologies and literary magazines, both in print and digital format.

 

 

Η Juana M. Ramos γεννήθηκε στη Σάντα Άνα του Ελ Σαλβαδόρ και σήμερα ζει στη Νέα Υόρκη, όπου είναι καθηγήτρια ισπανικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο York College του CUNY. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή φεστιβάλ ποίησης και ρεσιτάλ στη Λατινική Αμερική, τις ΗΠΑ, την Αγγλία και την Ισπανία.Έχει εκδώσει πάνω από δέκα ποιητικές συλλογές και δοκίμια. Ποιήματα και αφηγήσεις της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες ανθολογίες και λογοτεχνικά περιοδικά, τόσο σε έντυπη όσο και σε ψηφιακή μο

Juana M. Ramos nació en Santa Ana, El Salvador, y actualmente vive en Nueva York, donde es profesora de español y literatura en el York College, CUNY. Ha participado en festivales y recitales internacionales de poesía en América Latina, Estados Unidos, Inglaterra y España. Ha publicado numerosos libros, entre ellos Multiplicada en mí, Palabras al borde de mis labios, Sobre luciérnagas, Sin ambages / To the Point, Clementina, El agudo blandir al pronunciarte, Aquí no hay gatos. Sus poemas y relatos han sido publicados en diversas antologías y revistas literarias, tanto en formato impreso como digital.

 

 

EL "JING", LA CALMA, LA SERENIDAD Y EL PODER

 

[Capitis - Cordis - Sexus]

Ou uma nota muito breve sobre Sunny intenta amansar una herida

 

…un eclipse solar
en mi plexo lunar
(un eclipse lunar
en tu plexo solar)…

 

P. Cotter

 

…Cuando la noche se hace trizas en mil ojos de luz

caen sobre mí, las presencias mudas de otros mundos…

 

A. Medina

 

Para transitar esta nueva propuesta que nos presenta Juana M. Ramos, necesariamente se debe empezar por desmigajar [dis-mica-ar] el título. Por tanto, me detengo, examino e interpreto sus 28 caracteres y mi espíritu, en ese afán, sincretiza viejas lenguas, exhorta lejanos murmullos y, entonces, sin saber muy bien por qué, invoco un viejo apotegma árabe «la sangre ha corrido, el peligro ha pasado».

 

Luego sé, comprendo que, ya por deslizar la primera página, no hay retorno posible. La acción acometida libera y revela lo vibratorio contenido en el reposo, excita y activa la onda adormecida, desencadenando el maremoto sonoro que, tenue como un susurro, amenaza convertirse en grito.

 

Las palabras liberadas por la autora en Sunny intenta amansar una herida ahora son ecos perdurables que, rompiendo el vacío, se expanden y se contraen como las aguas primigenias que se alejan, pero que pertinazmente regresan a la costa. Idas y venidas en su andadura, que remueven el subsuelo sumergido, trayendo a flote

 

"ΤΖΙΝΓΚ," ΗΡΕΜΙΑ, ΓΑΛΗΝΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΗ

 

[Capitis - Cordis - Sexus]

Ή μια πολύ σύντομη σημείωση για την προσπάθεια της Sunny να απαλύνει μια πληγή

 

…μια ηλιακή έκλειψη

στο σεληνιακό μου πλέγμα

(μια σεληνιακή έκλειψη

στο ηλιακό σου πλέγμα)…

 

P. Cotter

 

…Όταν η νύχτα θρυμματίζεται σε χίλια μάτια φωτός,

οι σιωπηλές παρουσίες άλλων κόσμων πέφτουν πάνω μου…

 

 

A. Medina

 

Για να εξερευνήσουμε αυτή τη νέα πρόταση που μας παρουσιάζει η Juana M. Ramos, πρέπει απαραίτητα να ξεκινήσουμε αναλύοντας τον τίτλο. Επομένως, σταματάω, εξετάζω και ερμηνεύω τους 28 χαρακτήρες του, και το πνεύμα μου, σε αυτή την προσπάθεια, συγκρητοποιεί αρχαίες γλώσσες, προτρέπει μακρινούς ψίθυρους, και στη συνέχεια, χωρίς να ξέρω ακριβώς γιατί, επικαλούμαι μια παλιά αραβική παροιμία: "το αίμα έχει κυλήσει, ο κίνδυνος έχει περάσει".Τότε ξέρω, καταλαβαίνω ότι, ακόμα και όταν γυρίζω την πρώτη σελίδα, δεν υπάρχει επιστροφή. Η δράση που αναλαμβάνεται απελευθερώνει και αποκαλύπτει τις δονήσεις που περιέχονται στην ηρεμία, διεγείρει και ενεργοποιεί το αδρανές κύμα, απελευθερώνοντας το ηχητικό παλιρροϊκό κύμα που, αχνό σαν ψίθυρος, απειλεί να γίνει κραυγή.

 

Τα λόγια που απελευθερώνει ο συγγραφέας στο "Sunny attempts to soothe a wound" είναι τώρα διαρκείς ηχώ που, σπάζοντας το κενό, διαστέλλονται και συστέλλονται σαν αρχέγονα νερά που υποχωρούν, αλλά πεισματικά επιστρέφουν στην ακτή. Πηγαίνοντας και πηγαίνοντας στο ταξίδι τους, ανακατεύοντας το βυθισμένο υπέδαφος, φέρνοντας στην επιφάνεια

losesados vestigios del ayer –a veces lejanos–, a veces no tanto. Palabras puestas en movimiento, resonancias, al parecer originadas en el tenue golpe que manos competentes estimulan con la baqueta sobre los afilados bordes de un cuenco de bronce, “en-fruteciendo” el espectro con sus profundos, ricos y disimiles armónicos, que apelan e invocan el equilibrio.

 

Hay [susurro], hay [rugido], en medio se intuye [dolor]; en consecuencia, es menester indagar en la llaga, explorar la [herida].

 

La autora de este breve pero hondo cuadernillo poético recurre acertadamente a una suerte de diálogo mediante el cual recrea y traslada al lector a un ambiente íntimo y sosegado, donde por medio de preguntas y respuestas, confesión y guía, va estableciendo, con dulzura y coraje, los ejes temáticos de sus hallazgos. Ejercicio de contención y síntesis mediante el cual la poeta hilvana con extraordinaria sencillez aquello que, invisible y complejo, acontece más allá de lo fenoménico.

 

Hay [temor], hay [angustia], en medio se intuye [confusión], [enfermedad], en consecuencia, es menester indagar en la [herida] y la herida necesariamente se manifiesta en el cuerpo. Hay [Gu, hay Ru] hay luz y oscuridad. No hay diván, hay jardín, hay flor, pero Juana M. Ramos descubre y sabe que también en el corazón de una flor puede desatarse una tormenta de polen; sabe que montar el ojo del huracán es la forma más eficaz para superar sus influjos, que montar el torbellino no significa domar la tormenta, sino comprenderla.

 

De algún modo, la autora, desde el código poético, nos acerca a reflexiones místico-filosóficas. Ella sabe, o intuye,  que somos criaturas eyectadas en el mundo, y que “ser en el mundo” involucra reconocerse como posibilidad, pero que este reconocerse implica expandir un estado de conciencia como única alternativa posible para permanecer y subsistir en medio de un entorno agreste al que intuimos como “realidad”.  Sí, sustancia vaciada en el mundo, sin manual ni cartilla de navegación, pero dotada de atributos [pensamiento + extensión] - [idea + cuerpo] propiedades interconectadas, –distintas, pero no separadas–, por tanto, unidad

 

 

 

 

Τα βαριά απομεινάρια του χθες—άλλοτε μακρινά, άλλοτε όχι τόσο. Λέξεις που τίθενται σε κίνηση, αντηχήσεις, που φαινομενικά προέρχονται από το αχνό χτύπημα που ικανά χέρια διεγείρουν με ένα σφυρί στις αιχμηρές άκρες ενός χάλκινου μπολ, «ενανθρώποντας» το φάσμα με τις βαθιές, πλούσιες και ανόμοιες αρμονικές του, που απευθύνονται και επικαλούνται την ισορροπία.

 

Υπάρχει ένας [ψίθυρος], υπάρχει ένας [βρυχηθμός], στη μέση αισθάνεται κανείς [πόνο]· κατά συνέπεια, είναι απαραίτητο να διερευνήσει την πληγή, να εξερευνήσει την [πληγή].

 

Η συγγραφέας αυτού του σύντομου αλλά βαθυστόχαστου ποιητικού βιβλιαρίου καταφεύγει εύστοχα σε ένα είδος διαλόγου μέσω του οποίου αναδημιουργεί και μεταφέρει τον αναγνώστη σε μια οικεία και γαλήνια ατμόσφαιρα, όπου, μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις, εξομολόγηση και καθοδήγηση, καθορίζει, με γλυκύτητα και θάρρος, τους θεματικούς άξονες των ανακαλύψεών της. Μια άσκηση περιορισμού και σύνθεσης μέσω της οποίας η ποιήτρια υφαίνει με εξαιρετική απλότητα αυτό που, αόρατο και πολύπλοκο, συμβαίνει πέρα από το φαινομενικό.

 

Υπάρχει [φόβος], υπάρχει [αγωνία], στη μέση αισθάνεται κανείς [σύγχυση], [ασθένεια], κατά συνέπεια, είναι απαραίτητο να διερευνήσει [την πληγή], και η πληγή αναγκαστικά εκδηλώνεται στο σώμα. Υπάρχει [Γκου, υπάρχει Ρου], υπάρχει φως και σκοτάδι. Δεν υπάρχει καναπές, υπάρχει ένας κήπος, υπάρχει ένα λουλούδι, αλλά η Χουάνα Μ. Ράμος ανακαλύπτει και γνωρίζει ότι μια καταιγίδα γύρης μπορεί επίσης να εξαπολυθεί στην καρδιά ενός λουλουδιού. Γνωρίζει ότι η ιππασία στο μάτι του τυφώνα είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ξεπεραστούν οι επιρροές του, ότι η ιππασία στον ανεμοστρόβιλο δεν σημαίνει να τιθασεύσουμε την καταιγίδα, αλλά μάλλον να την κατανοήσουμε.

 

Κατά κάποιο τρόπο, η συγγραφέας, μέσω του ποιητικού κώδικα, μας φέρνει πιο κοντά σε μυστικιστικές-φιλοσοφικές σκέψεις. Γνωρίζει, ή διαισθάνεται, ότι είμαστε πλάσματα που εκτινάσσονται στον κόσμο, και ότι το «να είσαι στον κόσμο» συνεπάγεται την αναγνώριση του εαυτού μας ως πιθανότητα, αλλά ότι αυτή η αναγνώριση του εαυτού μας συνεπάγεται την επέκταση μιας κατάστασης συνείδησης ως τη μόνη δυνατή εναλλακτική λύση για να παραμείνουμε και να επιβιώσουμε εν μέσω ενός σκληρού περιβάλλοντος που διαισθανόμαστε ως «πραγματικότητα». Ναι, ουσία που αδειάζει στον κόσμο, χωρίς εγχειρίδιο ή χάρτη πλοήγησης, αλλά προικισμένη με χαρακτηριστικά [σκέψη + επέκταση] - [ιδέα + σώμα] διασυνδεδεμένες ιδιότητες, -διακριτές, αλλά όχι ξεχωριστές-, επομένως, ενότητα.

que opera como dispositivo dual para el reconocimiento y experimentación de una misma “realidad”. Diría B. Spinoza que las ideas no flotan en otro plano, sino que son la expresión mental de una “cosa” que también tiene forma, y que la [cosa- cuerpo] no es solo un andamiaje, una máquina, sino la expresión física de una idea.

Parafraseando a J. E. Cirlot, «[u]na herida es siempre una herida, se produzca en una madera, en la carne de un ser humano, o en la vida afectiva». Ahí donde hubo una herida hubo cuerpo, solo en un sólido se expresa una herida, por tanto, es indispensable reconocer la llaga para entender la causa, luego, solo luego, amansarla.

 

La autora, sin reparo, ofrece al lector una suerte de balance de la angustia padecida, nos refiere a la exploración del cuerpo, al reconocimiento físico del dolor propio. Nos murmura, lo que interpretado por el sabio Sunny, el cuerpo expresa. Sunny escucha, palpa, interpreta e intenta apaciguar la pesadumbre, pero sabe que la “herida” es el síntoma de la “emoción” y que amansarla implica conocer las causas, indagar en el territorio de [Capitis - Cordis - Sexus] [la idea - el deseo - la pasión] como el primer paso para lograr el Jing.

 

El poemario está estructurado a partir de dos voces fundamentales: la que padece y expresa [el hablante lírico] y la del [otro- alocutor] que atiende, indaga, dictamina y aconseja. Estas dos vocis, establecen una dialógica terapéutica que, mediante el símbolo como recurso, dibuja una taxonomía del padecimiento. Hay dagas, pájaros, hachas, ventanas, puertas abiertas y cerradas, mariposas, fosas, jaulas, grietas, llamas, abismo. Signos que apelan al entorno en donde se padece, se sobrelleva la vida y, a través de los cuales, se intenta explicar y dar sentido a la existencia y su devenir. Hay flores, aromas, lavanda, latidos, plegarias, lágrimas, liturgia, canto, brebajes, azahar, tomillo, sea holly, y sus espinas sanadoras, elementos naturales todos, espíritus esenciales. Hay ritual para invocar, conducir y custodiar al “Qi”. Hay cuerpo, órganos, tejidos, sistema, hay freeway y sus canales [red de meridianos], por donde fluye la energía vital como fuerza inmaterial que sana, adapta y

 

 

η οποία λειτουργεί ως διπλή συσκευή για την αναγνώριση και την εμπειρία της ίδιας «πραγματικότητας». Ο Μπ. Σπινόζα θα έλεγε ότι οι ιδέες δεν επιπλέουν σε ένα άλλο επίπεδο, αλλά είναι η νοητική έκφραση ενός «πράγματος» που έχει επίσης μορφή, και ότι το [πράγμα-σώμα] δεν είναι απλώς μια σκαλωσιά, μια μηχανή, αλλά η φυσική έκφραση μιας ιδέας.

 

Παραφράζοντας τον Τζ. Ε. Σιρλό, «[μια] πληγή είναι πάντα μια πληγή, είτε εμφανίζεται στο ξύλο, στη σάρκα ενός ανθρώπινου όντος, είτε στη συναισθηματική ζωή». Όπου υπήρχε πληγή, υπήρχε και σώμα. Μόνο σε ένα στερεό εκφράζεται μια πληγή. Επομένως, είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουμε την πληγή για να κατανοήσουμε την αιτία και, ίσως μόνο τότε, να την τιθασεύσουμε.

 

Η συγγραφέας, χωρίς δισταγμό, προσφέρει στον αναγνώστη ένα είδος αξιολόγησης της αγωνίας που υπέστη, παραπέμποντάς μας στην εξερεύνηση του σώματος, στη φυσική αναγνώριση του πόνου μας. Μας ψιθυρίζει, όπως ερμηνεύεται από τη σοφή Σάνι, τι εκφράζει το σώμα. Η Σάνι ακούει, νιώθει, ερμηνεύει και προσπαθεί να καταπραΰνει τη θλίψη, αλλά γνωρίζει ότι η «πληγή» είναι το σύμπτωμα του «συναισθήματος» και ότι η τιθάσευσή της συνεπάγεται την κατανόηση των αιτιών της, εμβαθύνοντας στο έδαφος της [Capitis - Cordis - Sexus] [ιδέας - επιθυμίας - πάθους] ως το πρώτο βήμα προς την επίτευξη του Τζινγκ.

 

Η συλλογή ποιημάτων δομείται γύρω από δύο θεμελιώδεις φωνές: αυτή του πάσχοντος και του εκφραστή [του λυρικού ομιλητή] και αυτή του [άλλου - ομιλητή] που ακούει, ερευνά, υπαγορεύει και συμβουλεύει. Αυτές οι δύο φωνές δημιουργούν έναν θεραπευτικό διάλογο που, χρησιμοποιώντας σύμβολα ως πόρο, σχεδιάζει μια ταξινόμηση του πόνου. Υπάρχουν στιλέτα, πουλιά, τσεκούρια, παράθυρα, ανοιχτές και κλειστές πόρτες, πεταλούδες, λάκκοι, κλουβιά, ρωγμές, φλόγες και μια άβυσσος. Σημάδια που απευθύνονται στο περιβάλλον στο οποίο κάποιος υποφέρει, όπου κάποιος αντέχει τη ζωή και μέσω του οποίου κάποιος προσπαθεί να εξηγήσει και να δώσει νόημα στην ύπαρξη και το μέλλον της. Υπάρχουν λουλούδια, αρώματα, λεβάντα, καρδιοχτύπια, προσευχές, δάκρυα, λειτουργία, τραγούδι, φίλτρα, άνθη πορτοκαλιάς, θυμάρι, θαλάσσιο ιερό και τα θεραπευτικά του αγκάθια, όλα φυσικά στοιχεία, ουσιαστικά πνεύματα. Υπάρχει μια τελετουργία για να επικαλεστεί, να καθοδηγήσει και να προστατεύσει το «Τσι». Υπάρχει ένα σώμα, όργανα, ιστοί, σύστημα, υπάρχει ένας αυτοκινητόδρομος και τα κανάλια του [δίκτυο μεσημβρινών], μέσω των οποίων ρέει η ζωτική ενέργεια ως μια άυλη δύναμη που θεραπεύει, προσαρμόζεται και

sunta la vida.  Dos voces dialogantes que, en lo esencial, debaten sobre lo que se expresa en el cuerpo, explorando y atendiendo el dolor [la herida]; una de ellas intuye, la otra sabe que el cuerpo está programado para la vida, pero también para la muerte. Ambas entienden que la “enfermedad” es una sombra que anida y se expresa en el plano físico y que, a su vez, deambula por la esfera de lo mental. Que la herida se amansa haciendo que la cabeza no equivoque las señales que envía al cuerpo, saben que la existencia y la vida fluctúan en estos dos planos y que hay que buscar el equilibrio, controlar la emoción concientizando los afectos, no reprimiéndolos, sino comprendiéndolos.

 

La autora de Sunny intenta amansar una herida no se desdobla en este poemario, no rehúye, no se oculta tras voces y personajes, ella se asume:

 

Tiendo en la camilla / esta herida que soy, / honda, punzante.

 

Expone y declara su dolor y, en este acto de “penitencia interna”, le sugiere al lector la posibilidad de la autoexploración como recuso de reconciliación. Hay algo de mystikos en este reconocerse mediante la indagación de la herida, el cuerpo entonces, es lienzo abierto, topografía en cuyos relieves se manifiesta lo humano, la tristeza, el resentimiento, la ira, el miedo, la ansiedad; convulsiones que hay que reconocer para al menos, como sugiere el título, apaciguar el espíritu. En Sunny intenta amansar una herida, Juana M. Ramos rumia sobre la existencia y sus consecuencias, explora, desde sí y para sí, la tensión que significa el acontecer, sondea la oscilante naturaleza de la [ésser humà] y en ese viaje interior nos obsequia un consistente, entrañable y vibrante poemario cuyo núcleo es congruente con la dureza de sus hallazgos y en donde, además, rebotan ecos que nos recuerdan algunas voces y arquetipos. Pienso en el arcano decimosexto del Tarot y visualizo un cuerpo marcado por la catástrofe en forma de torre herida por el rayo; pienso en la verticalidad del cuerpo y  en la incesante fluctuación del ser debatiéndose entre el impulso ascensional y el ahondamiento; a mayor altura, más profundidad de cimientos o, como señalaría, Nietzsche, “se desciende en la

 

συντηρεί τη ζωή. Δύο διαλογικές φωνές που, ουσιαστικά, συζητούν τι εκφράζεται στο σώμα, εξερευνώντας και αντιμετωπίζοντας τον πόνο [την ]. Η μία διαισθάνεται, η άλλη γνωρίζει ότι το σώμα είναι προγραμματισμένο για ζωή, αλλά και για θάνατο. Και οι δύο καταλαβαίνουν ότι η «ασθένεια» είναι μια σκιά που φωλιάζει και εκφράζεται στο φυσικό επίπεδο και, με τη σειρά της, περιπλανιέται στη νοητική σφαίρα. Καταλαβαίνουν ότι η πληγή καταπραΰνεται διασφαλίζοντας ότι το μυαλό δεν μπερδεύει τα σήματα που στέλνει στο σώμα. Γνωρίζουν ότι η ύπαρξη και η ζωή κυμαίνονται σε αυτά τα δύο επίπεδα και ότι πρέπει να αναζητήσουμε ισορροπία, ελέγχοντας το συναίσθημα αποκτώντας επίγνωση των συναισθημάτων, όχι καταπιέζοντάς τα, αλλά κατανοώντας τα.

 

Η συγγραφέας του Sunny επιχειρεί να καταπραΰνει μια πληγή, χωρίς να ξεδιπλώνεται σε αυτή τη συλλογή ποιημάτων, χωρίς να αποφεύγει, χωρίς να κρύβεται πίσω από φωνές και χαρακτήρες, αγκαλιάζει τον εαυτό της:

 

Ξάπλωσα στο φορείο / αυτή η πληγή που είμαι, / βαθιά, διαπεραστική

Εκθέτει και δηλώνει τον πόνο της και, σε αυτή την πράξη «εσωτερικής μετάνοιας», προτείνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα της αυτοεξερεύνησης ως μέσου συμφιλίωσης. Υπάρχει κάτι το μυστικιστικό σε αυτή την αναγνώριση μέσω της διερεύνησης του τραύματος. Το σώμα, λοιπόν, είναι ένας ανοιχτός καμβάς, μια τοπογραφία στα ανάγλυφα της οποίας εκδηλώνεται το ανθρώπινο, η θλίψη, η δυσαρέσκεια, ο θυμός, ο φόβος, το άγχος. σπασμοί που πρέπει να αναγνωριστούν για να κατευναστεί τουλάχιστον, όπως υποδηλώνει ο τίτλος, το πνεύμα. Στο βιβλίο «Η Sunny προσπαθεί να τιθασεύσει μια πληγή», η Juana M. Ramos στοχάζεται την ύπαρξη και τις συνέπειές της, εξερευνά, από μέσα της και για τον εαυτό της, την ένταση που συνεπάγονται τα γεγονότα, διερευνά την ταλαντευόμενη φύση του [ésser humà], και σε αυτό το εσωτερικό ταξίδι, μας δίνει μια συνεπή, αξιαγάπητη και ζωντανή συλλογή ποιημάτων των οποίων ο πυρήνας είναι σύμφωνος με τη σκληρότητα των ανακαλύψεών της και όπου, επιπλέον, αντηχούν ηχώ που μας θυμίζουν ορισμένες φωνές και αρχέτυπα. Σκέφτομαι τη δέκατη έκτη κάρτα του Ταρώ και οραματίζομαι ένα σώμα σημαδεμένο από καταστροφή με τη μορφή ενός πύργου που χτυπήθηκε από κεραυνό. Σκέφτομαι την κατακόρυφοτητα του σώματος και την αδιάκοπη ταλάντωση του όντος που παλεύει ανάμεσα στην ανοδική ώθηση και την εμβάθυνση. Όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος, τόσο βαθύτερα είναι τα θεμέλια ή, όπως θα επεσήμαινε ο Νίτσε, «κάποιος κατεβαίνει στο

medida en que se asciende” . Recuerdo Aurelia o Sueño y la Vida, de Nerval:

 

«Me hallaba en una torre, tan honda en sus cimientos, hundidos en la tierra, y tan alta en su vértice, aguja del cielo, que ya toda mi existencia parecía obligada a consumirse en subir y bajar».

 

Pienso en la restitución de la felicidad, en los “recayentes” de Cortázar:

 

«Hay quien ha sostenido que la rehabilitación sólo es posible alterándose, pero olvidó que toda recaída es una desalteración, una vuelta al barro de la culpa».

 

Y lejanamente recuerdo a Pizarnik:

 

“No quiero ir / nada más / que hasta el fondo”.

 

Los invito a enfrentarse a este extraordinario y, yo diría, cambio de registro poético de Juana M. Ramos, sabiendo que no solo encontrarán en estos textos momentos de reposo, sino la fragua donde se funden los mejores metales de lo humano.

 

Melvyn Aguilar

Desde el ZOO

San Salvador, El Salvador

14 

 

 στο βαθμό που κάποιος ανεβαίνει». Θυμάμαι το Aurelia ή Όνειρο και Ζωή του Nerval:

 

«Βρέθηκα σε έναν πύργο, τόσο βαθιά στα θεμέλιά του, βυθισμένο στη γη, και τόσο ψηλά στην κορυφή του, μια αιχμή του ουρανού, που ολόκληρη η ύπαρξή μου φαινόταν υποχρεωμένη να καταναλώνεται ανεβοκατεβαίνοντας».

 

Σκέφτομαι την αποκατάσταση της ευτυχίας, τους «υποτροπιάζοντες» του Cortázar:

 

«Υπάρχουν εκείνοι που έχουν υποστηρίξει ότι η αποκατάσταση είναι δυνατή μόνο μέσω της αλλαγής, αλλά ξέχασαν ότι κάθε υποτροπή είναι μια αλλοίωση, μια επιστροφή στη λάσπη της ενοχής».

 

Και θυμάμαι μακρινά την  Alejandra Pizarnik:

 

«Δεν θέλω να πάω / πιο μακριά / από τον πάτο».

 

Σας προσκαλώ να αντιμετωπίσετε αυτήν την εξαιρετική, και, θα έλεγα, αλλαγή ποιητικού επιπέδου της Juana M. Ramos, γνωρίζοντας ότι σε αυτά τα κείμενα δεν θα βρείτε μόνο στιγμές ηρεμίας, αλλά και το καμίνι όπου λιώνουν τα καλύτερα μέταλλα της ανθρωπότητας.

 

Melvyn Aguilar

Από τον Ζωολογικό Κήπο

 ................................................................................................................

Un farallón

 

La sombra de la herida

se posa en mis pupilas.

Hay un llanto repetido

en el espejo,

la sordidez de una soga

ahorca este silencio.

A la distancia,

Sunny deletrea un farallón,

en el pasado tierra firme.

 

 

Μια μπλόφα

 

Η σκιά της πληγής

ακουμπά στις κόρες των ματιών μου.

Υπάρχει μια επαναλαμβανόμενη κραυγή

στον καθρέφτη,

η αθλιότητα ενός σχοινιού

κρέμεται αυτή η σιωπή.

Στο βάθος, το

Sunny διαγράφει μια μπλόφα,

στο παρελθόν στέρεο έδαφος.

 

A bluff

 

The shadow of the wound

rests on my pupils.

There is a repeated cry

in the mirror,

the sordidness of a rope

hangs this silence.

In the distance,

Sunny spells out a bluff,

in the past solid ground.

 

 .........................................................

Un abismo

 

Le explico a Sunny que la tarde

es una fosa en la que yacen

palabras como jaulas.

Incrédulo,

habla del plexo solar,

enfatiza el fuego.

Pero en la boca de mi estómago

respira un abismo por sus branquias.

Μια Άβυσσος

 

Εξηγώ στη Σάνι ότι το απόγευμα

είναι μια τρύπα στην οποία οι λέξεις βρίσκονται σαν κλουβιά.

 

Δυσπιστώντας,

μιλάει για το ηλιακό πλέγμα,

τονίζει τη φωτιά.

 

Αλλά στην τρύπα του στομάχου μου

μια άβυσσος αναπνέει μέσα από τα βράγχιά της.

 

 

 

 

An Abyss

 

I explain to Sunny that the afternoon

is a pit in which words lie like cages.

 

Incredulous,

he speaks of the solar plexus,

emphasizes the fire.

 

But in the pit of my stomach

an abyss breathes through its gills.

 

 

 

Una ordalía

 

Áspides salen de su boca,

mientras mi hogar se desmorona

adulterado entre sus piernas.

El corazón precisa una ordalía,

aclara Sunny,

latidos descalzos sobre llamas.  

 

 

 

Μια δοκιμασία

 

Από το στόμα της πετούν οχιές,

ενώ το σπίτι μου καταρρέει

νοθευμένο ανάμεσα στα πόδια της.

 

Η καρδιά χρειάζεται μια δοκιμασία,

διευκρινίζει η Σάνι,

ξυπόλυτοι καρδιοχτύποι χτυπούν πάνω από φλόγες.

 

 

 

 

An ordeal

 

Asps fly from her mouth,

while my home crumbles

adulterated between her legs.

 

The heart needs an ordeal,

Sunny clarifies,

barefoot heartbeats over flames.

 

 

 

 

No procures grietas

 

Las esquirlas de su lengua rabiosa

acribillan de pronto cualquier promesa

de amaneceres infinitos.

Ella estalla en abandono,

afloran gusanos de sus quemaduras.

Sunny desliza las yemas de sus dedos

en el lugar indicado.

Hay una fuga de energía, comenta.

Indaga luego en mis pesadillas.

No procures grietas,

me advierte.

 

 

Μην ψάχνεις για ρωγμές

 

Τα θραύσματα της λυσσαλέας γλώσσας της

ξαφνικά διαγράφουν κάθε υπόσχεση

ατελείωτων αυγών.

Ξεσπάει σε εγκατάλειψη,

σκουλήκια αναδύονται από τα εγκαύματά της.

Η Σάνι γλιστράει τις άκρες των δακτύλων της

στο υποδεικνυόμενο σημείο.

Υπάρχει διαρροή ενέργειας, σχολιάζει.

Μετά εμβαθύνει στους εφιάλτες μου.

Μην ψάχνεις για ρωγμές,

με προειδοποιεί.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Don't look for cracks

 

The shards of her furious tongue

suddenly erase any promise

of endless eggs.

She bursts out in abandon,

worms emerging from her burns.

Sunny slides her fingertips

over the indicated spot.

There's an energy leak, she comments.

Then she delves deeper into my nightmares.

Don't look for cracks,

she warns me.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dulces cuchillos

 

No devores ansias,

no sigas morando

en el destierro.

Ya no repitas sin cesar

dulces cuchillos en tu pecho,

reza Sunny,

mientras retira las agujas

de mis pies.

 

 

 

Γλυκά Μαχαίρια

 

Μην καταβροχθίζεις επιθυμίες,

 

μην συνεχίζεις να κατοικείς

στην εξορία.

 

Μην επαναλαμβάνεις ατελείωτα

γλυκά μαχαίρια στο στήθος σου,

 

προσεύχεται η Σάνι,

 

καθώς αφαιρεί τις βελόνες

 

από τα πόδια μου.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sweet Knives

 

Don't devour desires,

don't continue dwelling

in exile.

Don't repeat endlessly

sweet knives in your chest,

Sunny prays,

as she removes the needles

from my feet.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Una aguja

 

Sentada a la mesa,

ave carroñera,

devoro la palabra amor

putrefacta entre sus senos.

Elijo pensar

en el grito,

en el rencor,

en la ceniza

que se cuecen lentamente

en sus entrañas.

Sunny coloca una aguja

por encima del ombligo:

habla de la digestión

mientras yo engullo lágrimas.

 

 

Μια Βελόνα

 

Καθισμένη στο τραπέζι,

σαν κοράκι, καταβροχθίζω τη λέξη αγάπη,

που σαπίζει ανάμεσα στα στήθη της.

 Επιλέγω να σκέφτομαι

την κραυγή,

την αγανάκτηση,

 τις στάχτες που σιγοβράζουν  

μέσα της. Η Σάνι βάζει μια βελόνα

 πάνω από τον αφαλό της:

 μιλάει για την πέψη

ενώ εγώ καταπίνω δάκρυα.

 

 

 

 

 

 

A Needle

 

Sitting at the table,

 a carrion bird,

 I devour the word love,

 rotting between her breasts.

 I choose to think

of the scream,

the resentment,

the ashes slowly cooking

 in her entrails. Sunny places a needle

above her navel:

she talks about digestion

while I swallow tears.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mi calvario

 

“Que te pudras”, dijo,

mientras en sus dientes

rencorosos moría el colibrí

un día nacido de mi boca.

No hubo forma de alzar ninguno

de los vuelos.

Las dagas de su lengua desprendieron

la placenta del anhelo

que nutría, ilusionado,

a la hija tan deseada.

Los dedos de Sunny escuchan atentos,

presionan mi codo, mi muñeca,

mi meñique:

desatan el fuego, consumen mi calvario.

 

 

Ο Γολγοθάς μου

 

«Σάπισε», είπε,

ενώ στα κακοήθη δόντια της το κολίβριο

που γεννήθηκε μια μέρα από το στόμα μου πέθανε.

 

Δεν υπήρχε τρόπος να απογειωθεί κανένα από τα δύο

πτερύγια.

 

Τα στιλέτα της γλώσσας της αποκόπηκαν

από τον πλακούντα της λαχτάρας

που έθρεψε, με ελπίδα,

την κόρη που τόσο επιθυμούσε.

 

Τα δάχτυλα της Σάνι ακούνε προσεκτικά,

πιέζουν τον αγκώνα μου, τον καρπό μου,

το μικρό μου δάχτυλο:

εξαπολύουν τη φωτιά, καταναλώνουν τον Γολγοθά μου.

 

 

 

 

My calvary

 

"Rot," she said,

while in her spiteful teeth the hummingbird

one day born from my mouth died.

 

There was no way to take off either

of the flights.

 

The daggers of her tongue detached

the placenta of longing

that nourished, with hope,

the daughter so desired.

 

Sunny's fingers listen attentively,

they press my elbow, my wrist,

my pinky:

they unleash the fire, they consume my  calvary.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

El eco

 

Un promontorio de palabras

soeces

se agolpan como eco en mi

memoria.

Pienso en la pieza de paredes

blancas

en un segundo piso de una casa

en los suburbios.

Pienso en Sunny, estrenando

una sonrisa primaveral,

listo para acallar el eco.

 

 

 

Η ηχώ

 

Μια προεξοχή λέξεων

βρώμικο

κροταλίζει σαν ηχώ στη μνήμη μου

.

Σκέφτομαι το δωμάτιο με τους λευκούς τοίχους

 

 στο δεύτερο όροφο ενός σπιτιού

στα προάστια.

Σκέφτομαι τη Sunny, να προβάλλει

ένα ανοιξιάτικο χαμόγελο,

έτοιμη να σιγήσει την ηχώ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The echo

 

A promontory of words

foul

clatter like an echo in my

memory.

I think of the white-walled room

 

 on the second  floor of a house

in the suburbs.

I think of Sunny,

a springtime smile,

ready to silence the echo.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fiera y mansa

 

Sunny indaga en mis insomnios,

me escucha con cautela:

es una mujer, le explico, que

abre y cierra mis heridas

hace y deshace el nudo en mi garganta

dilata y abrevia mi derrumbe.

En mi corazón,

palpita vigilante,

a veces fiera, a veces mansa.

 

 

 

 

Άγρια και ευγενική

 

Η Sunny διερευνά την αϋπνία μου,

με ακούει προσεκτικά:

είναι μια γυναίκα, της εξηγώ, οτι

ανοίγει και κλείνει τις πληγές μου

κάνει και λύνει τον κόμπο στο λαιμό μου

διαστέλλει και μειώνει την κατάρρευσή μου.

Στην καρδιά μου,

χτυπάει άγρυπνα,

άλλοτε άγρια, άλλοτε τρυφερά.

 

 

Fierce and gentle

 

Sunny investigates my insomnia,

listens to me cautiously:

is a woman, I explain to her, who

opens and closes my wounds

makes and undoes the lump in my throat

dilates and shortens my collapse.

In my heart,

beats vigilantly,

sometimes fierce, sometimes gentle.

 

La mujer mansa

 

Sunny hierve espino,

ajo y canela,

prepara una infusión

para este corazón cansado.

Mientras la cuela,

pregunta por la mujer mansa.

Es, le explico, esa en cuya úvula

cuelgan jilgueros y canarios

que me asombran,

por momentos, con su canto.

Es, agrego, un ramillete

de presagios,

acto de fe en la madeja de mis días,

paisaje alegre para estos ojos extenuados.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The Gentle Woman

 

Sunny boils hawthorn,

garlic, and cinnamon,

prepares an infusion

for this weary heart.

While she strains it,

she asks for the gentle woman.

She is, I explain, the one whose uvula

hangs goldfinches and canaries

that amaze me,

at times, with their song.

She is, I add, a bouquet

of omens,

an act of faith in the tangle of my days,

a joyful landscape for these weary eyes.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

La mujer fiera

 

Es mañana primaveral en los suburbios,

Sunny abre la puerta con el sol

dispuesto en su sonrisa.

Dice “nǐ hǎo”, al tiempo que inclina

levemente la cabeza.

Un aroma a regaliz y a lavanda me recibe.

Me pregunta por los síntomas:

dolor de cabeza, músculos tensos, respondo.

Mientras prepara una infusión

indaga nuevamente:

¿y la mujer fiera?

Es, declaro, ave y serpiente,

basilisco que incinera con su aliento.

Hay mucha ira, espeta Sunny.

Sesión de acupuntura

en el meridiano del hígado, luego,

té de cardo mariano.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η Άγρια Γυναίκα

 

Είναι ένα ανοιξιάτικο πρωινό στα προάστια.

Η Σάνι ανοίγει την πόρτα με τον ήλιο να δύει στο χαμόγελό της.

Λέει «nǐ hǎo», καθώς σκύβει ελαφρά το κεφάλι της.

Ένα άρωμα γλυκόριζας και λεβάντας με υποδέχεται.

Με ρωτάει για τα συμπτώματά μου:

πονοκέφαλο, σφιγμένους μύες, απαντώ.

Ενώ ετοιμάζει ένα έγχυμα,

ρωτάει ξανά:

και η Άγρια Γυναίκα;

Είναι, δηλώνω, και πουλί και φίδι,

βασιλίσκος που καίγεται με την αναπνοή της.

 

Υπάρχει πολύς θυμός, αστειεύεται η Σάνι.

 

Μια συνεδρία βελονισμού

στον μεσημβρινό του ήπατος, και μετά,

τσάι από γαϊδουράγκαθο.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The Fierce Woman

 

It's a spring morning in the suburbs.

Sunny opens the door with the sun

set in her smile.

She says "nǐ hǎo," as she bows

her head slightly.

A scent of licorice and lavender greets me.

She asks me about my symptoms:

headache, tense muscles, I reply.

While she prepares an infusion,

she inquires again:

and the Fierce Woman?

She is, I declare, both bird and serpent,

basilisk that incinerates with her breath.

 

There's a lot of anger, Sunny snaps.

 

An acupuncture session

on the liver meridian, then,

milk thistle tea.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

La promesa

 

Su cuerpo era el hogar

tan ansiado,

el sitio donde desatar los nudos,

el lugar donde purgar los miedos.

Bajo su techo guarecían

remotos silabarios

concebidos en mi boca,

para contarlo profundo,

para contarlo encrucijada,

para contarlo vértigo.

Un día abrió sus puertas

y pasos extraños murmuraron

impacientes otras huellas.

En la cama, su encuentro dejó migas

de banquetes renovados.

Como el hacha, el nuevo inquilino

amputó los sueños,

cercenó el refugio,

taló el cobijo,

habló el idioma subterráneo

de todos sus desagües.

El hogar sabe ahora a escombros,

en sus rincones retumban los ecos

del destierro,

salivas agrias se cuecen en todas

sus esquinas.

Sunny ha escuchado muy atento,

me observa con quebranto,

pone en mi mano un pocillo:

“azahar, tomillo, lavanda”, susurra.

Purifica el alma, promete.

 

 

 

 

 

 

Η Υπόσχεση

 

Το σώμα της ήταν το πολυαναμενόμενο σπίτι,

το μέρος για να λύσω τους κόμπους,

το μέρος για να εξαγνίσω τους φόβους.

Κάτω από τη στέγη του κρυμμένα

μακρινά συλλαβικά γράμματα

που συνελήφθησαν στο στόμα μου,

για να τα πω βαθιά,

για να τα πω σε ένα σταυροδρόμι,

για να τα πω με ίλιγγο.

Μια μέρα άνοιξε τις πόρτες της

και παράξενα βήματα μουρμούρισαν

ανυπόμονα άλλα ίχνη.

Στο κρεβάτι, η συνάντησή τους άφησε ψίχουλα

από ανανεωμένα συμπόσια.

Σαν το τσεκούρι, ο νέος ένοικος

ακρωτηρίασε όνειρα,

έκοψε καταφύγιο,

έκοψε καταφύγιο,

μίλησε την υπόγεια γλώσσα

όλων των αποχετεύσεών του.

Το σπίτι τώρα έχει γεύση ερειπίων,

στις γωνίες του αντηχούν οι ηχώ

της εξορίας,

ξινά σάλια σε κάθε

γωνιά. Η Σάνι άκουσε πολύ προσεκτικά,

κοιτάζοντάς με με θλίψη,

μου βάζει ένα μικρό φλιτζάνι στο χέρι:

"Άνθη πορτοκαλιάς, θυμάρι, λεβάντα", ψιθυρίζει.

Καθαρίζει την ψυχή, υπόσχεται.

 

 

 

 

 

 

 

 

The Promise

 

Her body was the long-awaited home,

the place to untie the knots,

the place to purge the fears.

Under its roof sheltered

remote syllabaries

conceived in my mouth,

to tell it profoundly,

to tell it at a crossroads,

to tell it with vertigo.

One day she opened her doors

and strange footsteps murmured

impatiently other footprints.

In the bed, their encounter left crumbs

of renewed banquets.

Like the axe, the new tenant

amputated dreams,

cut down refuge,

cut down shelter,

spoke the subterranean language

of all its drains.

Home now tastes of rubble,

in its corners the echoes

of exile resound,

sour saliva stews in every

corner. Sunny has listened very attentively,

looking at me with sadness,

he places a small cup in my hand:

"Orange blossom, thyme, lavender," he whispers.

It purifies the soul, he promises.

 

 

 

 

 

 

 

 

Permanencia

 

Sunny habla del Qi

del equilibrio,

del ying y el yang,

de las emociones,

de los doce meridianos.

Dice tierra, metal, agua,

madera, fuego.

Lo silencia mi mirada perdida.

Le confieso que en mi cuerpo

permanece esa mujer,

a veces fiera, a veces mansa.

 

 

Μονιμότητα

 

Η Σάνι μιλάει για το Τσι,

για την ισορροπία,

για το γιν και το γιανγκ,

για τα συναισθήματα,

για τους δώδεκα μεσημβρινούς.

Λέει γη, μέταλλο, νερό,

ξύλο, φωτιά.

Το χαμένο μου βλέμμα τον σωπαίνει.

Ομολογώ ότι στο σώμα μου

αυτή η γυναίκα παραμένει,

άλλοτε άγρια, άλλοτε ευγενική.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Permanence

 

Sunny speaks of Qi,

of balance,

of yin and yang,

of emotions,

of the twelve meridians.

He says earth, metal, water,

wood, fire.

My lost gaze silences him.

I confess that in my body

that woman remains,

sometimes fierce, sometimes gentle.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

La mujer entera

 

Sunny se detiene en mis palabras,

indaga en la mujer entera:

agazapada en su boca,

revolotea la paloma con su danza, le digo,

esquiva sus llagas,

le apetece la humedad de sus asombros.

Girasol urgente, toda ella,

se abre en toda su dulzura.

La paloma se prolonga sigilosa en su vientre

cava

cava

cava

echa raíces con su vuelo.

 

 

Η Γυναίκα Όλη

 

Η Σάνι σταματάει στα λόγια μου,

εμβαθύνει σε ολόκληρη τη γυναίκα:

κουλουριασμένη στο στόμα της,

το περιστέρι φτερουγίζει με τον χορό του, της λέω,

αποφεύγοντας τις πληγές της,

λαχταρώντας την υγρασία του θαύματός της.

Επείγον ηλιοτρόπιο, όλο της το είναι,

ανοίγει σε όλη του τη γλυκύτητα.

Το περιστέρι προεξέχει κρυφά στην κοιλιά της

σκάβοντας

σκάβοντας

σκάβοντας

ριζώνοντας με το πέταγμα του.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The Whole Woman

 

Sunny pauses at my words,

delves into the whole woman:

crouching in her mouth,

the dove flutters with its dance, I tell her,

avoiding her wounds,

craving the moisture of her wonder.

Urgent sunflower, all of her,

opens in all its sweetness.

The dove protracts stealthily in her belly

digging

digging

digging

taking root with its flight.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A ras de puertas

 

¿Cuándo danza la paloma?,

inquiere Sunny.

La paloma danza cada noche

a ras de puertas.

La mujer se escinde,

no más desasosiego,

solo la premura del grito entre sus piernas

solo la premura de alas a destiempo.

La paloma danza,

la requiere fruta tierna,

se arroja sobre su carne intempestiva.

Saciada alza el vuelo,

su danza es una daga prematura.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Στα κατώφλια

 

Πότε χορεύει το περιστέρι;

ρωτάει η Σάνι.

Το περιστέρι χορεύει κάθε βράδυ

στα κατώφλια.

Η γυναίκα σκίζεται,

Δε θέλει άλλη  ανησυχία,

μόνο την  ορμή της κραυγής ανάμεσα στα πόδια της,

μόνο την ορμή των άκαιρων φτερών.

Το περιστέρι χορεύει,

ο τρυφερός καρπός το απαιτεί,

ρίχνεται πάνω στην άκαιρη σάρκα του.

Χορτασμένο, πετάει,

ο χορός του είναι ένα πρόωρο στιλέτο.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

At doorsteps

 

When does the dove dance?

Sunny asks.

The dove dances every night

at doorsteps.

The woman splits,

no more restlessness,

only the rush of the cry between her legs,

only the rush of untimely wings.

The dove dances,

the tender fruit demands it,

it throws itself upon her untimely flesh.

Satiated, it takes flight,

its dance is a premature dagger.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

La danza de la paloma

 

La danza liminal de la paloma

se adueña de su instante.

En las sombras, silenciosa;

a plena luz, discreta.

Ella no se concibe sin su danza,

solicita a la paloma en el crepúsculo,

la busca en la alborada,

se torna alpiste, fruta abierta.

La paloma se hunde voraz,

siembra urgencias en sus zanjas,

hace nido en su ombligo,

satisfecha se derrama en su gruta.

Comprendo su apetencia,

musita Sunny.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο Χορός του Περιστεριού

 

Ο οριακός χορός του περιστεριού

κατακτά τη στιγμή του.

Στις σκιές, σιωπηλό·

σε πλήρες φως, διακριτικό.

Αυτή δεν μπορεί να εννοηθεί χωρίς τον χορό του,

ζητάει το περιστέρι στο λυκόφως,

το αναζητά την αυγή,

γίνεται σπόρος πουλιού, ανοιχτός καρπός.

Το περιστέρι βυθίζεται αδηφάγο,

σπέρνει τεπείγουσες ανάγκες  στα χαντάκια του,

φτιάχνει φωλιά στον αφαλό του,

ικανοποιημένο, ξεχύνεται στη μονιά  του.

Καταλαβαίνω την επιθυμία του,

μουρμουρίζει η Sunny.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The Dance of the Pigeon

 

The liminal dance of the pigeon

takes possession of its moment.

In the shadows, silent;

in full light, discreet.

She cannot be conceived without her dance,

she solicits the dove in the twilight,

she seeks her at dawn,

she becomes birdseed, open fruit.

The pigeon sinks voraciously,

sows urgency in its ditches,

makes a nest in its navel,

satisfied, she spills into its grotto.

I understand its desire,

Sunny murmurs.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

El acierto

 

La tristeza ha consumido la ira.

Sunny presiona con acierto

el meridiano del pulmón.

Té de menta o tomillo,

propone.

 

Το σωστό

 

Η θλίψη έχει καταναλώσει το θυμό.

Η Σάνι πιέζει με επιτυχία

τον μεσημβρινό των πνευμόνων.

Προτείνει τσάι μέντας ή θυμαριού.

 

 

The Right Thing

 

Sadness has consumed anger.

Sunny successfully presses

the lung meridian.

She suggests mint or thyme tea.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Piensas demasiado

 

Vuelvo a Sunny como

el verdor al mes de abril.

Sus manos auscultan mis dolencias

trabaja la espina dorsal.

Susurra para sí “toxinas”.

La región torácica a punto de entrar

en cifosis, asevera.

No entiendo.

Sunny simplifica:

anuncia una joroba.

La cuarta y quinta vértebras

resienten el trabajo excesivo del corazón:

“piensas demasiado”, amonesta.

Me mira con ternura.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Σκέφτεσαι Πολύ

 

Επιστρέφω στη Σάνι όπως

το πράσινο στον μήνα Απρίλιο.

Τα χέρια της ψηλαφίζουν τις παθήσεις μου,

δουλεύει στη σπονδυλική μου στήλη.

 

Ψιθυρίζει στον εαυτό της, «τοξίνες».

Η θωρακική περιοχή πρόκειται να εισέλθει σε

κύφωση, ισχυρίζεται.

Δεν καταλαβαίνω.

 

Η Σάνι απλοποιεί τα πράγματα:

μου ανακοινώνει μια καμπούρα.

Ο τέταρτος και ο πέμπτος σπόνδυλος

αντιπαθούν την υπερβολική εργασία της καρδιάς:

«Σκέφτεσαι πολύ», με νουθετεί.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

You Think Too Much

 

I return to Sunny like

greenery to the month of April.

Her hands listen to my ailments,

she works on my spine.

 

She whispers to herself, "toxins."

The thoracic region is about to enter

kyphosis, she asserts.

I don't understand.

 

Sunny simplifies:

she announces a hump.

The fourth and fifth vertebrae

resent the excessive work of the heart:

"You think too much," she admonishes.

 

She looks at me tenderly.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Madera y tierra

 

Has perdido el apetito,

esgrime Sunny,  

ha vuelto la ira,

se ensaña con el hígado,

arremete contra el estómago.

Solemne,

dilucida la relación

entre madera y tierra,

entre hígado y estómago.

La madera, concluye,

embiste la tierra,

liba su esencia.

 

 

Ξύλο και Γη

 

Έχεις χάσει την όρεξή σου, υποστηρίζει η Σάνι,

ο θυμός επέστρεψε,

μαίνεται ενάντια στο συκώτι,

επιτίθεται στο στομάχι.

 

Επίσημα,

διευκρινίζει τη σχέση

ανάμεσα στο ξύλο και τη γη,

ανάμεσα στο συκώτι και το στομάχι.

Το ξύλο, καταλήγει,

επιτίθεται στη γη,

πίνει την ουσία της.

 

Wood and Earth

You've lost your appetite,

Sunny argues,

anger has returned,

it rages against the liver,

attacks the stomach.

 

Solemnly, she

elucidates the relationship

between wood and earth,

between liver and stomach.

The wood, she concludes,

attacks the earth,

drinks its essence.

 

En trance

 

En trance, Sunny repite:

ira-tristeza-ale

madera-metal-fuego

hígado-pulmones-corazón.

 

Σε έκσταση

 

Σε έκσταση, η Σάνι επαναλαμβάνει:

θυμός-λύπη-χαρά

ξύλο-μέταλλο-φωτιά

συκώτι-πνεύμονες-καρδιά.

 

In a trance

 

In a trance, Sunny repeats:

anger-sadness-joy

wood-metal-fire

liver-lungs-heart.

 

Fitoterapia

 

Sunny habla, con soltura,

de sabores,

de órganos,

de procesos elementales.

Hay que eliminar el insomnio,

observa,

aligerar los miedos.

Hierbas amargas,

como paridas por el fuego,

para fortalecer tu corazón,

asegura.

Su conocimiento milenario

me supera.

En sus fórmulas busco alivio,

tal vez la cura.

Φυτοθεραπεία

 

Η Σάνι μιλάει άπταιστα

για γεύσεις,

για όργανα,

για στοιχειώδεις διεργασίες.

Πρέπει να εξαλείψουμε την αϋπνία,

παρατηρεί,

να ανακουφίσουμε τους φόβους.

Πικρά βότανα,

σαν να γεννήθηκαν από φωτιά,

για να δυναμώσουν την καρδιά σου,

τη διαβεβαιώνει.

Η αρχαία γνώση της

με ξεπερνά.

Στις φόρμουλές της αναζητώ ανακούφιση,

ίσως μια θεραπεία.

 

Phytotherapy

 

Sunny speaks fluently

of flavors,

of organs,

of elemental processes.

We must eliminate insomnia,

she observes,

alleviate fears.

Bitter herbs,

as if born by fire,

to strengthen your heart,

she assures.

Her ancient knowledge

is beyond me.

In her formulas I seek relief,

perhaps a cure.

“La morada solitaria”

 

Aún no haces las paces

con el sueño,

te han invadido

el estrés y la ansiedad.

Meditación y acupuntura

para equilibrar el calentador

superior, “la morada solitaria”,

refiere Sunny.

La nomenclatura me rebasa.

Tiendo en la camilla

esta herida que soy,

honda, punzante.

«Η μοναχική κατοικία»

 

Ακόμα δεν έχεις συμφιλιωθεί

με τον ύπνο,

το άγχος και το στρες σε έχουν κατακλύσει.

Διαλογισμός και βελονισμός

για να εξισορροπήσουν την ανώτερη θερμάστρα,

«η μοναχική κατοικία»,

λέει η Σάνι.

Η ονοματολογία με κατακλύζει.

Ξαπλώνω στο φορείο

αυτή η πληγή που έχω,

βαθιά, διαπεραστική.

 

“The lonely abode”

 

You still haven't made peace

with sleep,

stress and anxiety have invaded you.

Meditation and acupuncture

to balance the upper heater,

“the lonely abode,”

Sunny says.

The nomenclature overwhelms me.

I lay on the stretcher

this wound that I am,

deep, piercing.

 

Té de jazmín

 

Es un domingo cálido,

el verano parece anticiparse.

En el recibidor, Sunny me da la bienvenida.

Atestiguo un ritual:

con una espátula especial y diminuta

el padre de Sunny deja caer flores

secas de jazmín en una taza pequeña y sin asa.

En el sentido de las agujas del reloj

vierte agua caliente, coloca una tapa.

Observo con asombro cada movimiento.

“Riqueza y fortuna nunca se detienen” – sostiene –,

“como las agujas del reloj en sentido horario,

todo fluye hacia uno mismo”.

Habla de ciclos energéticos,

de la sinergia entre la tapa, que simboliza el cielo;

el platillo, que representa la tierra;

y la taza, a aquel que bebe la infusión.

Sunny traduce cada palabra con la mayor fidelidad posible.

Su padre me convida al té.

“Mientras lo bebes” – dice –

“deberán coincidir el favor del cielo,

la asistencia de la tierra y tu propio empeño,

porque solo así domarás la herida”.

 

Τσάι με Γιασεμί

 

Είναι μια ζεστή Κυριακή,

το καλοκαίρι φαίνεται να έρχεται σύντομα.

Στην αίθουσα, η Σάνι με καλωσορίζει.

Παρακολουθώ μια τελετουργία:

με μια ειδική, μικροσκοπική σπάτουλα,

ο πατέρας της Σάνι ρίχνει αποξηραμένα άνθη γιασεμιού σε ένα μικρό, χωρίς λαβή φλιτζάνι.

Δεξιόστροφα, ρίχνει ζεστό νερό και βάζει ένα καπάκι.

Παρακολουθώ με δέος κάθε κίνηση.

«Ο πλούτος και η περιουσία δεν σταματούν ποτέ», λέει,

«σαν δεξιόστροφοι δείκτες,

όλα ρέουν προς τον εαυτό μας».

Μιλάει για ενεργειακούς κύκλους,

για τη συνέργεια μεταξύ του καπακιού, που συμβολίζει τον ουρανό·

του πιατακιού, που αντιπροσωπεύει τη γη·

και του φλιτζανιού, αυτού που πίνει το έγχυμα.

Η Σάνι μεταφράζει κάθε λέξη όσο το δυνατόν πιο πιστά.

Ο πατέρας του με προσκαλεί για τσάι.

«Καθώς το πίνεις», λέει, «η εύνοια του ουρανού, η βοήθεια της γης και οι δικές σου προσπάθειες πρέπει να συμπέσουν, γιατί μόνο τότε θα γιατρέψεις την πληγή».

 

Jasmine Tea

 

It's a warm Sunday,

summer seems to be coming soon.

In the hall, Sunny welcomes me.

I witness a ritual:

with a special, tiny spatula,

Sunny's father drops dried jasmine flowers into a small, handleless cup.

Clockwise, he pours hot water and puts on a lid.

I watch in awe every movement.

"Wealth and fortune never stop," he says,

"like clockwise hands,

everything flows toward oneself."

He speaks of energetic cycles,

of the synergy between the lid, which symbolizes the sky;

the saucer, which represents the earth;

and the cup, the one who drinks the infusion.

Sunny translates each word as faithfully as possible.

His father invites me to tea.

"As you drink it," he says, "the favor of heaven, the assistance of earth, and your own efforts must coincide, because only then will you heal the wound."

Sunny intenta amansar una herida

 

Deposito mi cuerpo

en una camilla cubierta con una sábana floreada.

Sunny, el médico chino,

hace su magia: masaje, ventosas, acupuntura.

Lo agradezco.

Le explico que llevo varios días

como en un cuarto sin puertas ni ventanas

sentada al borde de una herida

tejiendo la aspereza de un último desgarro.

Él pregunta por la herida:

¿ha lamido muchos filos? – escudriña –.

Tal vez se trate de una cicatriz en busca del cuchillo – declara –.

Tal vez la cortadura y la tijera sean una misma – remata –,

o tal vez sea tan solo una recurrencia – baja la guardia –.

(De inmediato, pienso en la niña que sonríe

junto a su bicicleta amarilla.

La única imagen capturada por su padre.

Padre e hija, en el pasado, vueltos costra;

padre e hija, en el futuro, medidos con la misma vara).

Tal vez, en la herida, el origen – asesta Sunny –,

entretanto toma mis pulsos y descubre

con destreza la razón de mis insomnios,

entretanto busca en la punta de mi lengua

lo que queda de este corazón

que intenta pronunciar la estatura de tu vientre,

la obstinación de tu cuerpo rendido al arrullo de palomas,

la osadía de mis alas en la inminencia de tu vuelo.

(Y reaparece la niña, mirada triste,

a punto de ser abandonada).

El tintineo de la lluvia en la ventana asfalta la noche,

preludia la palabra amor atascada en la garganta:

porque no es suficiente para impedir el éxodo,

porque de sobra es apta para desangrar

a este animal que llevo por ternura.

Pero la mano avezada y piadosa de Sunny,

perdurable bálsamo,

amansa la herida – descomunal e interminable –,

que gruñe tendida sobre una camilla

cubierta con una sábana floreada.

Η Σάνι Προσπαθεί να καταπραΰνει μια πληγή

 

Ξαπλώνω το σώμα μου

σε ένα φορείο καλυμμένο με ένα λουλουδάτο σεντόνι.

Η Σάνι, η Κινέζα γιατρός,

κάνει τα μαγικά της: μασάζ, βεντούζες, βελονισμός.

Το εκτιμώ.

Εξηγώ ότι κάθομαι εδώ και αρκετές μέρες

σαν σε ένα δωμάτιο χωρίς πόρτες ή παράθυρα

στην άκρη μιας πληγής

υφαίνοντας την τραχύτητα ενός τελευταίου δακρύου.

Ρωτάει για την πληγή:

«Έχετε γλείψει πολλές αιχμηρές άκρες;» εξετάζει προσεκτικά.

«Ίσως είναι μια ουλή που ψάχνει για το μαχαίρι», δηλώνει.

«Ίσως η τομή και το ψαλίδι είναι ένα και το αυτό», καταλήγει,

«ή ίσως είναι απλώς μια υποτροπή».

«Χαλαρώνει την άμυνά του».

«(Αμέσως, σκέφτομαι το κοριτσάκι που χαμογελάει

δίπλα στο κίτρινο ποδήλατό της.

 

Η μόνη εικόνα που απαθανάτισε ο πατέρας της.

Πατέρας και κόρη, στο παρελθόν, μετατράπηκαν σε κρούστες·

πατέρας και κόρη, στο μέλλον, μετρημένες με το ίδιο μέτρο.)

Ίσως, στην πληγή, η προέλευση—διαβεβαιώνει η Σάνι—

εν τω μεταξύ, παίρνει τον σφυγμό μου και ανακαλύπτει επιδέξια

την αιτία της αϋπνίας μου,

εν τω μεταξύ ψάχνει στην άκρη της γλώσσας μου

τι έχει απομείνει από αυτή την καρδιά

που προσπαθεί να προφέρει το ύψος της κοιλιάς σου,

το πείσμα του σώματός σου που παραδόθηκε στο γουργούρισμα των περιστεριών,

την τόλμη των φτερών μου στην επικείμενη πτήση σου.

(Και το κοριτσάκι επανεμφανίζεται, με θλιμμένα μάτια,

που πρόκειται να εγκαταλειφθεί.)

Το κελάηδισμα της βροχής στο παράθυρο στρώνει τη νύχτα,

προαναγγέλλοντας τη λέξη «αγάπη» που έχει κολλήσει στο λαιμό μου:

γιατί δεν είναι αρκετή για να αποτρέψει την έξοδο,

γιατί είναι υπεραρκετή για να στεγνώσει το αίμα

αυτό το ζώο που κουβαλάω τρυφερότητας.

Αλλά το καρυκευμένο και συμπονετικό χέρι της Σάνι,

ένα διαρκές βάλσαμο,

καταπραΰνει την πληγή – τεράστια και ατελείωτη –

που στενάζει καθώς βρίσκεται σε ένα φορείο

καλυμμένο με ένα ανθισμένο σεντόνι.

 

Sunny Tries to Soothe a Wound

 

I lay my body

on a stretcher covered with a floral sheet.

Sunny, the Chinese doctor,

works his magic: massage, cupping, acupuncture.

I appreciate it.

I explain that I've been sitting for several days

as if in a room without doors or windows

on the edge of a wound

weaving the roughness of a final tear.

He asks about the wound:

"Have you licked many sharp edges?" he scrutinizes.

"Perhaps it's a scar in search of the knife,"

 he declares.

"Perhaps the cut and the scissors are one and

 the same," he concludes,

"or perhaps it's just a recurrence."

"He lets his guard down."

" (Immediately, I think of the little girl smiling

next to her yellow bicycle.

The only image captured by her father.

Father and daughter, in the past, turned into scabs;

father and daughter, in the future, measured by

the same yardstick.)

Perhaps, in the wound, the origin—Sunny asserts—

meanwhile she takes my pulse and

skillfully discovers

the reason for my insomnia,

meanwhile she searches on the tip of my tongue

for what remains of this heart

that tries to pronounce the height of your belly,

the stubbornness of your body surrendered

 to the cooing of doves,

the boldness of my wings in the imminence

of your flight.

(And the little girl reappears, sad-eyed,

about to be abandoned.)

The tinkling of rain on the window paves the night,

preluding the word "love" stuck in my throat:

because it's not enough to prevent the exodus,

because it's more than enough to bleed dry

this animal I carry out of tenderness.

But Sunny's seasoned and compassionate hand,

a lasting balm,

soothes the wound – enormous and endless –

which groans as it lies on a stretcher

covered with a flowered sheet.

 

EL TRADUCTOR

 

Stelios Karayanis-Στέλιος Καραγιάννης

Ο Στέλιος Καραγιάννης γεννήθηκε στη Σάμο το 1956. Είναι ποιητής, δοκιμιογράφος μεταφραστής και ισπανιστής. Το 1986 βραβεύτηκε με το βραβείο στίχου στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Ιθάκης και το 1993 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης "Ν. Βρεττάκος". Το 1997 ήταν υπότροφος της Ισπανικής Κυβέρνησης ως ισπανιστής στη Μαδρίτη. Είναι διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου τηςΓρανάδας και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας των Γραμμάτων της. Δημοσίευσε στην Ελλάδακαι στην Ισπανία ποιήματα και δοκίμια για Νεοέλληνες και Ισπανούς ποιητές, φιλοσόφους και δοκιμιογράφους.Ποιήματάτου δημοσιεύτηκαν στα ισπανικά, στα αγγλικά,στα ιταλικά,στα πορτογαλικά και στα γερμανικά. Είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Γραμμάτων της Γρανάδας, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Ισπανιστών, πρώην μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και πρώην μέλος του PEN CLUB Ελλήνων Λογοτεχνών. Το 2023 αναγορεύτηκε μεταφραστής της χρονιάς για τον ισπανόφωνο κόσμο στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης της Κούβας.

 

Stelios Karayanis (Samos, 1956), es un poeta y ensayista representativo de la generación del 80, hispanista,academico y traductor profesional. Obtuvo en 1986 el premio de verso en el Festival del Canto de Itaca y  el premio de poesía Nikiforos Vrettakos del Ayuntamiento de Atenas el año 1993. Es Doctor de Filosofía Moderna por la Universidad de Ioanina de Grecia y Doctor de Teoría de Literatura y de Literatura Comparada por la Universidad de Granada. Es miembro de la Academia de Buenas Letras de Granada, uno de los fundadores de la Asociación de los Hispanistas Griegos, miembro de la Asociación Nacional de los Escritores Griegos y miembro de Pen Club. Imparte clases de Literatura Española en la Universidad Abierta de Grecia desde el año 2005. Fue director de la Revista Internacional de Poesía Erato Ars Poetica y ahora    es director de la revista Polimnia,Ars Poetica, Revista Internacional de Poesía, Cuento y Ensayo.  Actualmente vive en Atenas y Samos.El mayo de 2023 ha sido denominado traductor del año en el Festival Internacional de Poesia de Cuba en Habana.Sus poemas han sido traducidos en varios idiomas.